پوکه پرلیت

توضیحات

بعضی از دانشمندان معتقدند پرلیت از هیدراسیون اسبیدین عامل گردیده است و آب موجود در آن به صورت مولکولی و هیدروکسیل است. نسبت مقدار این دو نوع آب در پرلیت به میزان فراوانی اکسید کلسیم و منیزیم بستگی دارد. پرلیتها ناپایدارند و با گذشت زمان شروع به تبلور می‌کنند و سپس خاصیت اصلی خود را از دست می‌دهند. بیشتر پرلیتهای مرغوب به دوران سوم و چهارم زمین شناسی تعلق دارند. چنانچه پرلیت آلتره گردد، به مونتموریلونیت ، اوپال و کلسدونی تبدیل می‌گردد.

پیش از جنگ جهانی دوم، پی جویی این ماده بندرت انجام می شد ،رویهم رفته از زمان کشف پرلیت بعنوان یک ماده صنعتی، مدت زیادی نمی گذرد.
تا سال 1928 تنها می دانستند که برخی شیشه های آتش فشانی وجود دارند که در برابر دمای ناگهانی، حجم آنها افزون می می گیرد. تا این که در سال 1940 بر روی پرلیت های موجود در کانسارهای آریزونا، ازمایش هایی انجام گرفت و سرانجام در سال 1946 فرآوری پرلیت برای مصارف صنعتی آغاز شد. در سالهای آغازین، فرآوری پرلیت رشد شتابزده ای داشت ولی بتدریج با رشدی کمتر ادامه یافت، آن چنان که در سال 1968، 558000 تن پرلیت بهره برداری شد.

بعضی دانشمندان کشف پرلیت را به دندانپزشکی در ایالات متحده نسبت می دهند.  وی در حدود سال 1914 میلادی، آنگاه که در حال آزمایش روی مینای دندان بود، دریافت که سنگ پرلیت در اثر افزایش دما باد می کند. درهمین زمان، یک زمین شناسی که سرپرست شرکت استخراج کانی های باریت و نقره بود، بهنگام خاموش کردن آتش سوزی سواحل جزیره مایلوس یونان، با ریختن ماسه ساحلی روی آتش، دریافت که ماسه ها در اثر آتش متورم شده اند. بدین سان فکر بکارگیری این سنگ های آتش فشانی، که بیشتر جزایر یونان را تشکیل می داد، به میان آمد.

طرز تهیه و کاربرد پرلیت منبسط شده

تهیه پرلیت منبسط شده
سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی می‌نمایند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت می‌گردد. دمای داخل کوره میان 700 تا 1100 درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم می‌شود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده می‌شود. مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط می‌کنند.

پرليت در ايران
برای نخستین بار در ایران ج.افتخارنژاد، در سال 1350، در جنوب باختری فردوس بر روی ولکانیت های پالئوژن ناحیه، لایه ای گسترده از ابسیدین را دریابی و بررسی می کند. وی بعدها در می یابد که این ناحیه افق گسترده ردیابی می شود. و در اصل در این ناحیه ویژگی های پرلیتی بگونه ای گسترده بارز می وشد. بهنگام بررسی های زمین شناسی در ناحیه میانه دوباره ویژگی های پرلیتی را در گستره های ولکانیکی این ناحیه نیز مشاهده می کند. به منظور اکتشاف، گروه هایی به ناحیه اعزام می شود و پس از بررسی نتیجه بررسی های مقدماتی سرانجام افق پرلیتی گسترده ای در ناحیه روشن می شود. با توجه به نزدیک بودن این افق به بازارفروش، کارهای اکتشافی بیشتر روی این افق به صدور پروانه کشفمی انجامد. پس از آن در فرآیند برداشت های زمین شناسی در خاور ایران، در چارچوب پروژه شرق ایران، در محدوده کار شرکت ژئومتال انباشته ای از پرلیت ردیابی می شود که در چهارگوش های گناباد-قائن بازتاب یافته است. در این میان در سال 1355 نخستین پژوهش سازمان یافته برای دست یابی، توسط کارشناسان سازمان زمین شناسی کشور در ناحیه میانه سامان می یابد که خود به کشف انباشته های سترگ از این ماده در خاور جاده میانه-تبریز، درناحیه سفیدخانه در 46 کیلومتری شمال خاوری میانه و نواحیا طراف آبادی طارم و ناحیه آبک در باختر شهرستان میانه، می انجامد.